Бугун мақоламизда Уильям Патрик Робертс сингари таниқли рассомнинг ижоди ва унинг кубизм услубидаги «Шахматчилар» жозибали картинаси ҳақида суҳбатлашамиз.

Уильям Патрик Робертс ҳақида бир оз


Уильям Патрик Робертс – 1895-1980 йилларда яшаган инглиз рассоми. Робертснинг асарлари ўзининг мураккаб шаклда тўлдирилган ранг-баранг картиналари ва композициялари билан бутун дунёга машҳурдир.
Бўлажак рассом санъатдан узоқ оилада туғилган: онаси уй бекаси, отаси дурадгор бўлиб ишлаган. Ўғилнинг истеъдоди ёшлигида намоён бўлди: 14 ёшида йигит реклама афишаларини чизиш орқали ўз даромадини топди. 15 ёшида бола Слайд санъат мактабига ўқишга киришга муваффақ бўлди: бу ерда у бўлажак юлдузлар билан учрашди ва ҳақиқий дўстлик риштасини боғлади: Дэвид Бомберг; Марк Гертлер; Кристофер Невинсон.
Рассомнинг фаолияти карьерасининг энг юқори чўққиси инглиз рассомлик мактабида авангард мактабининг бошланиши, деб ҳисоблашади.
Робертснинг ўзи ҳам ижодини кубист сифатида кўрсатди (кубист – рассом ёки ҳайкалтарош – кубизм йўналиши бўйича иш олиб боради – ХХ асрнинг биринчи чорагида модернистик ҳаракат. Унинг келиб чиқиши Пикассо ва Брак асарларининг пайдо бўлиши билан боғлиқ).
Қизиғи шундаки, рассом ўз ижодининг бошида илҳом олиш учун Францияга борган. Музейларда француз постимпрессионистлари ва кубистларининг расмларини кўриб, шу қадар таъсирланганки, у фақат кубизм услубида ишлашга қарор қилган.

«Шахматчилар»

Картинага қаранг. У мафтункор эмасми? Ранглар, шакллар ва ижронинг бу комбинацияси – булар асарга аниқ диққатни жалб қилади. Расм 1929-1930 йилларда яратилган. Ўз даврида полотно ҳақиқий фурорга айланиб, 994 000 фунт стерлингга сотилган.Бир неча йил ўтгач, расм ўз қийматини йўқотмади ва 110 000 фунт стерлингга сотилди.

«Шахматчилар» биринчи марта 1931 йилда Лондон Рассомлар Уюшмаси залида намойиш этилганда, Робертс картинасининг кучини унинг замондошлари юқори баҳолашган. Ўшанда «The Times» танқидчиси шундай дейди: «Жаноб Робертс расмни ҳиссиётларининг кучи билан бирлаштиради, буни муомала ва юз ифодаси акс эттиради – расмдаги кескинлик лаҳзаси.» Бундай элементлар асосан Робертснинг ўша даврдаги асарларининг бир қисмидир ва 1920-йиллар охири – 1930-йилларнинг бошларида чизилган расмлар кўпинча рассом тасвирлаб берган кузатув ва композицион қобилият билан яхшиланган экспрессивлик билан тўлдирилади.