Ўз вақтида от спорти мусобақалари Олимпия ўйинлари дастурига киритилган. Бирмунча вақт тақиқланган бўлишига қарамай, одамларнинг унга бўлган севгиси тўхтамади. 1912 йилда ХОҚ от спортини Олимпиада дастурига қайтариш тўғрисида қарор қабул қилди. Хусусан, учкураш мусобақасида якка ва жамоавий чиқишлар, кейинроқ вольтижировка (чопқир от устида қилинадиган чавандозлик машқлари) ва 20 ва 50 км масофага сакраш жорий этилди.
От спорти таснифи
От спорти – бу умумий тушунча, шунинг учун ушбу спорт тури қуйидагича таснифланади: йўрттириш, конкур, драйвинг, вольтижировка, масофавий от пойгаси.
Шунингдек, Халқаро от спорти федерацияси шоу мусобақаларини отлардан фойдаланган ҳолда ажратади. У аёллар от миниши, от йўрттириш, от полоси ва байга бўлинади.
Кўп одамлар, отда сакраш ва пойга от спортининг таркибий қисмига айланади, деб янглишган. Aслида, улар ушбу спорт турига киритилмаган, лекин шунчаки отларнинг синовлари.
Ўзбекистонда от спорти
Ўзбекистонда от спорти тури ХХ асрнинг 30 йилларига тўғри келади. 1956 йилдан бери от спортчиларининг миллий жамоаси доимий равишда Бутуниттифоқ мусобақаларида қатнашиб, юқори натижаларни намойиш этганлар. 1960 йилгача Ўзбекистонда от миниш фақат пойтахтда ривожланди, аммо кейинчалик у бутун республикада кенг тарқалди. Ўзбек от спорти бўйича афсонавий спортчилар Мамажон Исмоилов, Валерия Дворянинова, Искандар Йўлдошев – учкурашчилар жамоаси бир неча бор собиқ совет Иттифоқи чемпионлари ва совриндорлари бўлишган.
Ўзбекистон мустақилликка эришгач, от спорти жадал ривожлана бошлади. Шундай қилиб, 1991 йилда Осиё ва Халқаро от спорти федерациясининг аъзоси бўлган Йилқичилик ва от спорти миллий федерацияси ташкил этилди.
Турли йилларда Жаҳон кубоги босқичлари ғолиблари орасида спортчиларимиз: Ғайрат Назаров, Исажон Содиқов, Умид Комилов, Даврон Ғафуров.
«Миллатлар кубоги» жамоавий мусобақасида чавандозларимиз 12 марта ғолиб бўлишган!
Ўзбекистонда ҳам отлиқларнинг мусобақалари ва намойишлари ўтказилади. Шундай мусобақалардан бири 2015 йил 23-27 октябрь кунлари Тошкентда от йўрттириш бўйича Жаҳон кубоги мусобақаси, 2016 йилда эса болалар ва ўсмирлар ўртасида от спорти бўйича очиқ турнир (конкур) бўлиб ўтди.
Ўзбекистонда от спортини ривожлантириш мақсадида халқаро экспертлар иштирокида мунтазам машғулотлар олиб борилмоқда. Таъкидлаш жоизки, халқаро экспертлар спортчиларимизнинг имкониятларини бир неча бор юқори баҳолашган.
От спорти бўйича қизиқарли фактлар
Ниҳоят, сизларга шундай ҳаяжонли ва ниҳоятда нафис спорт туридан қизиқарли фактлар билан бўлишмоқчимиз.
- Расмий равишда 1956 йил ёзги Олимпиада ўйинлари Мельбурнда (Aвстралия) бўлиб ўтди, аммо шаҳар от спорти мусобақасини қабул қила олмади. Рад этилишига сабаб Aвстралияда ҳайвонлар ўртасида карантин жорий этилган эди. Унга мувофиқ мамлакатга отларни олиб кириш мумкин эмас. Шунинг учун мусобақаларни Стокгольмда асосий ўйинларга параллель равишда ўтказишга қарор қилинди.
- Умуман олганда, от спортининг 30 га яқин тури мавжуд, дастлаб учта классик спорт турлари Олимпия ўйинлари дастурига киритилган – конкур (тўсиқдан сакраб ўтиш), от йўрттириш, учкураш.
- От спорти – бу одамлар ғалаба учун тирик мавжудотни спорт «снаряд»и сифатида ишлатадиган барча турдаги мусобақалардир. Бу от миниш ёки отларни боғлаш бўлиши мумкин.
- Отларнинг мусиқага нозик қулоғи бор, шунинг учун улар оғир мусиқага тоқат қила олмайдилар.
- От қимматбаҳо ҳайвондир, айниқса зоти яхши отга келганда. Халқаро мусобақаларга тайёрланган отларнинг нарҳи 1 миллион долларга етиши мумкин.