Шубҳасиз, кўпчилигимиз битта маълумотни осон эслаб қолсак, бошқасини ёдда сақлашда қийналамиз. Бунга сабаб, қизиқишни келтириб чиқарадиган нарсани эслаб қолиш осонроқ.
Aммо қизиқ бўлмаган, лекин эслаб қолиш муҳим маълумот бўлса, нима бўлади? Масалан, имтиҳондан олдин. Бундай ҳолатларда учбурчак усулини қўллашни маслаҳат берамиз.
Хотиралаш учбурчаги чўққидан иборат: таассурот – ёдлаш – таҳрирлаш.
«Таассурот» чўққиси
Ушбу чўққининг иккита маъноси бор:
1. Таассурот жуда қизиқ ёки муҳим маълумотлар билан ишлаганда пайдо бўлади.
2. Таассурот тўғридан-тўғри эътиборга боғлиқ: бу масалага қанчалик кўп эътибор қаратсак, шунчалик кўпроқ таассурот қолдирамиз.
Масалан, ўз-ўзини ривожлантириш ҳақида китоб ўқиганимизда ёки ўқув видеосини томоша қилганимизда ва ўша пайтда кимдир бизни ўзларининг саволлари билан чалғитса, ўқиган ёки кўрган нарсаларнинг маъноси биздан узоқлаша бошлаганини сезамиз. Aйни пайтда маълумотларни қабул қилишни тўхтатамиз.
Aгар ўрганилаётган саволга бош билан қабул қиладиган бўлсак, унда олинган маълумотни яхшироқ билишни бошлаймиз.
Шунинг учун, ҳар қандай маълумотни (айниқса мураккаб ёки зерикарли) яхшироқ англаш учун, чалғитувчи омиллардан қандай қочиш кераклигини ўрганиш ва ўрганилаётган мавзуга диққатни жалб қилиш керак.
«Эслаб қолиш» чўққиси
Маълумотни ёдлаб олсак, уни тушунишни яхшилаймиз. Хотиралаш учун сиз турли хил усуллардан фойдаланишингиз мумкин (визуализация, ассоциациялар ва бошқалар).
Ушбу чўққининг моҳияти шундаки, ҳатто қизиқишингизни уйғотмайдиган маълумотни эслаб қолишингиз мумкин. Материални эслаб қолганингизда, уни тушуна бошлайсиз.
«Таҳрирлаш» чўққиси
Aхборотни таҳрирлаш – у билан боғлиқ ҳар қандай ишдир. Масалан, шарҳлар ёзиш, тезис тузиш, сўзларни қайта ишлаш ёки ўз сўзларингиз билан мавзуни тақдим этиш. Ҳатто одатдаги матнни қисқартириш ёки контрастли маркер ёрдамида асосий фикрларни ажратиб кўрсатиш ҳам таҳрирлашга киради.
Манба: https://zen.yandex.ru/media/hakunamatata/kak-nauchitsia-legko-zapominat-informaciiu-metod-treugolnika-ot-hakuny-mataty-5e66f4a6dbf48a391f4cb122